حجت‌الاسلام‌والمسلیمن سید ابراهیم رئیسی هشتمین رئیس جمهور ایران اسلامی در سانحه هوایی در ورزقان تبریز به شهادت رسید. حجت‌الاسلام سید محمدعلی آل‌هاشم نماینده، ولی فقیه در آذربایجان غربی و امام جمعه تبریز، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، مالک رحمتی استاندار اذربایجان غربی، سردار سید مهدی موسوی سرتیم حفاظت از رئیس‌جمهور، یک پاسدار از سپاه انصارالمهدی و اعضای کادر پرواز در این سانحه به شهادت رسیدند.

به گزارش  پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ به همین بهانه برگ‌هایی از زندگی و خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید ابراهیم رئیسی که در گنجینه تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی ثبت و ضبط شده است برای نخستین‌بار منتشر می‌شود که در ادامه از نظر می‌گذرد.

زندگینامه، تحصیلات، مسئولیت‌ها

سید ابراهیم رئیس‌الساداتی معروف به رئیسی در سال ۱۳۳۹ در محله نوغان مشهد به دنیا آمد. او در حوزه علمیة قم، اصول فقه را نزد آیت‌الله مروی، لمعتین را نزد آیت‌الله فاضل هرندی، رسائل را نزد آیت‌الله موسوی تهرانی، مکاسب محرمه را نزد آیت‌الله دوزدوزانی، کتاب البیع مکاسب را نزد آیت‌الله خزعلی، خیارات مکاسب را نزد آیت‌الله ستوده و آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی و کفایه را نزد آیت‌الله سید علی محقق داماد، تفسیر قرآن کریم را نزد آیت‌الله مشکینی و آیت‌الله خزعلی، شرح منظومه و فلسفه را نزد آیت‌الله احمد بهشتی و یک دوره شناخت را نزد آیت‌الله مطهری و نهج‌البلاغه را نزد آیت‌الله نوری همدانی آموخت.

حجت‌الاسلام رئیسی، خارج اصول را نزد آیت‌الله سید محمدحسن مرعشی شوشتری و آیت‌الله هاشمی شاهرودی و خارج فقه را نزد آیت‌الله آقا مجتبی تهرانی و آیت‌الله سید علی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب تلمذ نمود؛ و با اتمام دوره سطح حوزه توانست به دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی راه یافته و پس از دفاع از پایان‌نامه خویش با عنوان «ارث بلا وارث» در سال ۱۳۸۰ با قبولی در کنکور دکترای مدرسه عالی شهید مطهری در رشته فقه و حقوق خصوصی ادامه تحصیل دهد.سید ابراهیم رئیسی با تکمیل تحقیقات خود در رشته فقه و حقوق، موفق به اخذ مدرک عالی‌ترین سطح حوزه (سطح چهار) شد و در نهایت رساله دکترای خود را با عنوان «تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق» دفاع کرد و با اخذ نمره ممتاز به درجه دکترای فقه و حقوق نائل آمد.وی در دوران نهضت اسلامی از طلاب مبارز بود و خاطراتی شنیدنی از آن روز‌ها دارد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، او در مناصب مختلف خدمت نمود. ورود حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی به عرصه مدیریت از سال ۱۳۵۹ و با حضور در جایگاه دادیاری شهرستان کرج آغاز شد و پس از مدتی با حکم شهید قدوسی، به سمت دادستان کرج منصوب شد.

پس از دو سال در تابستان ۱۳۶۱ هم‌زمان با دادستانی شهر کرج، مسئولیت دادستانی همدان را نیز عهده‌دار شد. حضور هم‌زمان او در این دو مسئولیت، برای مدتی ادامه یافت تا آنکه به عنوان دادستان استان همدان معرفی شد و از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳، در این سمت خدمت نمود.

سید ابراهیم رئیسی در سال ۱۳۶۴ به عنوان جانشین دادستان انقلاب تهران منصوب شد. امام خمینی (ره) طی احکام ویژه و مستقیم، او را برای رسیدگی به مشکلات اجتماعی در برخی استان‌ها از جمله لرستان، کرمانشاه و سمنان مأمور کرد.

بعد از رحلت امام (ره)، آقای رئیسی با حکم رئیس وقت قوه قضائیه به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ به مدت پنج سال این مسئولیت را بر عهده داشت. ایشان از سال ۱۳۷۳ به ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد. او از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۹۳، به مدت ده سال معاون اول قوه قضائیه بود و از سال ۱۳۹۳ تا اسفند ۱۳۹۴ نیز به عنوان دادستان کل کشور خدمت نمود.

وی همچنین از سال ۱۳۹۱ با حکم مقام معظم رهبری به عنوان دادستان ویژه روحانیت مشغول به خدمت شد. وی در ۱۷ اسفند ۹۴، با حکم رهبر انقلاب به عنوان تولیت آستان قدس رضوی (ع) منصوب شد و در اسفند ۱۳۹۷ با حکم مقام معظم رهبری در جایگاه ریاست قوه قضائیه فعالیت خود را آغاز کرد.

گفتنی است در سال ۱۳۷۶، ایشان به پیشنهاد برخی اعضای جامعه روحانیت مبارز از جمله آیت‌الله مهدوی کنی و تصویب شورای مرکزی جامعه روحانیت به عضویت در آن شورا در آمد. حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی در سال ۱۳۸۵، از طرف جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز برای عضویت در چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری نامزد شد که با بیش از ۸۰ درصد رأی مردم استان خراسان جنوبی انتخاب شد.

دو سال پس از حضور در این مجلس، خبرگان ملت ایشان را به عنوان عضو هیئت رئیسه برگزید. همچنین ایشان در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری در اسفند ۱۳۹۴ نیز با کسب اکثریت آرا برای دومین بار به عنوان نماینده مردم خراسان جنوبی برگزیده شد.حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در دوران نهضت اسلامی نیز در امر مبارزه فعال بود و بار‌ها مورد تعقیب ساواک قرار گرفت. ایشان در دوران تبعید آیت‌الله خامنه‌ای در ایرانشهر به دیدار ایشان شتافت و در آنجا نیز با سوءظن ساواک مواجه شد.آنچه در پی می‌آید، بخشی از خاطرات و یادمانده‌های شهید حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی است که در گنجینه تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی ثبت و ضبط شده است و برای نخستین‌بار منتشر می‌شود.

حضور در تظاهرات ضد رژیم

با اوج‌گیری مبارزه علیه رژیم شاه در سال ۱۳۵۶ که در پی شهادت آقا مصطفی خمینی و متعاقب آن، قیام ۱۹ دی‌ماه رخ داد، حجت‌الاسلام رئیسی که در آن موقع حدودا ۱۷ ساله بود، به همراه دیگر طلاب مبارز در تظاهرات حضور می‌یافت. وی در این باره می‌گوید: «در ایام انقلاب که تظاهرات در قم به طور رسمی از ۱۹ دی آغاز شد، در همه این تظاهرات شرکت می‌کردم. جوان بودم و روحیه جوانی داشتم و در همه اجتماعاتی که در خانه مراجع و علما برگزار می‌شد شرکت می‌کردم.

بعد از جریان اهانت به حضرت امام که طی انتشار مقاله‌ای توسط فردی به نام رشیدی‌مطلق در روزنامه اطلاعات منتشر شده بود، مبدأ این اجتماعات بیشتر مدرسه آیت‌الله بروجردی بود. در بیشتر این اجتماعات از منزل مرحوم آیت‌الله گلپایگانی گرفته تا منزل همه علما شرکت می‌کردم؛ تا اینکه روز ۱۹ دی فرا رسید و در منزل آیت‌الله حسین نوری تیراندازی شد و عده‌ای به شهادت رسیدند.

بعد از جریان اهانت به حضرت امام که طی انتشار مقاله‌ای توسط فردی به نام رشیدی‌مطلق در روزنامه اطلاعات منتشر شده بود، مبدأ این اجتماعات بیشتر مدرسه آیت‌الله بروجردی بود. در بیشتر این اجتماعات از منزل مرحوم آیت‌الله گلپایگانی گرفته تا منزل همه علما شرکت می‌کردم؛ تا اینکه روز ۱۹ دی فرا رسید و در منزل آیت‌الله حسین نوری تیراندازی شد و عده‌ای به شهادت رسیدند. در همه این اجتماعات توفیق داشتم که در منازل علما باشم.

کار ما همیشه تا ۱۹ دی این بود که صبح به منزل یکی از مراجع می‌رفتیم و شب به منزل یکی دیگر. بعد از ۱۹ دی هم ضمن اینکه سعی می‌کردیم به درس‌ها توجه داشته باشیم، اما در کنار آن حتما نسبت به خبر‌های انقلاب و توجه به اطلاعیه‌ها و پیام‌های امام که از نجف می‌دادند حساسیت داشتیم و جزء برنامه‌های ما قرار گرفت. یعنی با توجه به آن شرایط علاوه بر مسئله درس، نسبت به مسائل سیاسی کشور حساسیت داشتیم. در تهران اجتماعاتی بود، گاهی به آنجا می‌رفتیم و گاهی هم در حرم بودیم.

هسته مبارزاتی طلاب در مدرسه آیت‌الله بروجردی

در اجتماعات طلبگی در مدرسه آیت‌الله بروجردی هسته‌ای از بچه‌های انقلابی بود که مثلا جدیدترین اعلامیه‌ها را در مدرسه نصب می‌کردیم و جدیدترین نوار‌های انقلابی مربوط به مقام معظم رهبری را که در مشهد بودند و به قم می‌آمد در اختیار دوستان قرار می‌دادیم. هسته‌ای بود که بیشتر جمعی از جوان‌های هم سن و سال خود ما در مدرسه آیت‌الله بروجردی بودند.در سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی، طلاب جوان با تشکیل هسته‌های مبارزاتی، فعالیت خود را سامان‌دهی می‌کردند. یکی از این هسته‌ها در مدرسه آیت‌الله بروجردی شکل گرفته بود. حجت‌الاسلام رئیسی که خود در آن هسته فعالیت جدی داشت، در این باره می‌گوید: «در اجتماعات طلبگی در مدرسه آیت‌الله بروجردی هسته‌ای از بچه‌های انقلابی بود که مثلا جدیدترین اعلامیه‌ها را در مدرسه نصب می‌کردیم و جدیدترین نوار‌های انقلابی مربوط به مقام معظم رهبری را که در مشهد بودند و به قم می‌آمد در اختیار دوستان قرار می‌دادیم.هسته‌ای بود که بیشتر جمعی از جوان‌های هم سن و سال خود ما در مدرسه آیت‌الله بروجردی بودند. بعد از بسته شدن فیضیه و دارالشفاء، مدرسه خان که مدرسه آیت‌الله بروجردی بود و مرکزیت داشت هر وقت هر کس از منزل بیرون می‌آمد و به حرم می‌رفت سری هم به مدرسه خان می‌زد. مدرسه خان مرکزیت و پایگاه خبرگیری و خبررسانی درباره مسائل انقلاب شده بود.»

دستگیری توسط ساواک

حجت‌الاسلام‌والمسلمین رئیسی در کارنامه مبارزاتی خود سابقه بازداشت توسط ساواک را نیز دارد. ایشان در شرح ماجرا می‌گوید: «قبل از انقلاب یک بار در قم دستگیر شدم و آن هم موقعی بود که با دو نفر از طلبه‌ها داشتیم به یزد می‌رفتیم که در راه‌آهن دستگیر شدیم. تصور می‌شد همراه ما اعلامیه‌های امام هست، البته همراه بعضی از دوستان بود، ولی به یک شکلی جاسازی کرده بودند که کسی متوجه نشود که آن‌ها هم متوجه نشدند.»

اولین دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای

حجت‌الاسلام رئیسی پیش از پیروزی انقلاب با آیت‌الله خامنه‌ای آشنا شد. ایشان خود درباره نحوه این آشنایی می‌گوید: «علاوه بر جلساتی که ایشان [آیت‌الله خامنه‌ای]داشتند، به عنوان یک طلبه جوان به همراه دیگر دوستان خدمت ایشان حاضر می‌شدیم.

اولین برخورد ما با حضرت آقا موقعی بود که با یکی از دوستان به منزل آقای محامی در مشهد رفته بودیم. آقای محامی در مشهد نماینده و وکیل وجوهاتی امام بودند. همه می‌دانستند ایشان وکیل امام است. به منزل ایشان رفته بودیم که آقای هاشمی‌نژاد و آقای خامنه‌ای آنجا آمده بودند. ظاهرا آن سه بزرگوار با هم جلسه داشتند و من هم با یکی از دوستان طلبه منزل آقای محامی بودم.»

گفتگو با آیت‌الله خامنه‌ای در مسجد کرامت

دومین دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای نیز در جریان نهضت اسلامی میسر شد. حجت‌الاسلام رئیسی شرح دومین دیدار خود با آیت‌الله خامنه‌ای را این طور روایت می‌کند: «دومین برخورد با حضرت آقا [در]مسجد کرامت بود که به عنوان طلبه با ایشان گفت‌وگویی داشتیم. دم در مسجد کرامت ایستاده بودیم و با ایشان صحبت می‌کردیم و مدت طولانی هم با بزرگواری حرف‌های ما را گوش می‌دادند.»

دومین برخورد با حضرت آقا [در]مسجد کرامت بود که به عنوان طلبه با ایشان گفت‌وگویی داشتیم. دم در مسجد کرامت ایستاده بودیم و با ایشان صحبت می‌کردیم و مدت طولانی هم با بزرگواری حرف‌های ما را گوش می‌دادند.

سفر به ایرانشهر برای دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای

یکی از خواندنی‌ترین خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین رئیسی، روایت ایشان از سفر به ایرانشهر برای دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای است که از اواخر آذر ۵۶ به آن منطقه تبعید شده بودند. حجت‌الاسلام رئیسی در شرح این خاطره می‌گوید: «همیشه شیفته سخنرانی‌ها و شخصیت انقلابی ایشان [آیت‌الله خامنه‌ای]بودیم. به دلیل علاقه‌ای که به ایشان داشتم، قبل از پیروزی انقلاب یک سفر تبلیغی داشتیم که با بعضی از طلاب به رفسنجان رفته بودیم و سفر تبلیغی خود را به سفر سیاسی تبدیل کردیم.در آن زمان شروع کردیم با تبعیدی‌ها دیدار داشته باشیم. سراغ آقایان معادی‌خواه و خلخالی رفتیم. آقای خلخالی در رفسنجان در تبعید بود. از آنجا هم به عشق دیدار با حضرت آقا به ایرانشهر رفتیم. یک شب آنجا بودیم که دو نفر از طلبه‌ها را در خیابان دستگیر کردند که معمم بودند. ما دو نفر شخصی بودیم و به منزل حجتی کرمانی رفته بودیم. گفتند دیشب پنج شش بار از ساواک سراغ شما را گرفته‌اند که شما را ببرند که ما به شکلی این‌ها را دست به سر کردیم. بعد هم فرمودند اینجا یک راه مخفی در ذهنم هست که با یک نفر راه‌بلد شما را از آنجا رد می‌کنم، چون شما بلد نیستید.

ساعت نه صبح که در منزل ایشان صبحانه خوردیم و آماده شدیم، فرمودند شما دو نفر با این‌ها حرکت کنید و از شهر بیرون بروید که این‌ها قطعا شما را می‌گیرند. ایشان عامل فراری دادن ما دو نفر از ایرانشهر شدند، چون دو نفر دیگرِ ما را دستگیر کرده بودند. آقایی بود که ایشان را می‌شناسم منتهی ایشان هم مهمان بود و به دیدار ایشان آمده، ولی راه بلد بود؛ چون یک ماهی بود که در منزل آقا حضور داشت.

قبل از انقلاب به زاهدان و منزل آقای کفعمی رفتیم که عالم شهر بود و در منزل ایشان آقای هاشمی‌نژاد و آقای طبسی که به دیدن آقا در ایرانشهر رفته بودند - منتهی داشتند بر می‌گشتند - هم حضور داشتند. یک شبی منزل آقای کفعمی بودیم. وقتی از ایرانشهر بیرون آمدیم دیگر تحت تعقیب نبودیم.»

همین آقای خامنه‌ای...!

دو سال قبل از انقلاب با طلبه‌ها که می‌نشستیم و صحبت می‌کردیم گفتند اگر شاه برود چه کسی می‌خواهد مملکت را اداره کند؟ من هم گفتم همین آقای خامنه‌ای امام جماعت مسجد کرامت بهترین شخص برای ریاست‌جمهوری است. آن موقع مرا مسخره کردند که این چه حرفی است که می‌‍‌زنی؟ اما انسان در جبین ایشان توان مدیریتی را می‌دید.حجت‌الاسلام‌والمسلمین رئیسی در بخش دیگری از خاطراتش می‌گوید: «حضرت امام همیشه به عنوان یک شخصیت الگو و محوری بودند، اما یادم می‌آید دو سال قبل از انقلاب با طلبه‌ها که می‌نشستیم و صحبت می‌کردیم گفتند اگر شاه برود چه کسی می‌خواهد مملکت را اداره کند؟من هم گفتم همین آقای خامنه‌ای امام جماعت مسجد کرامت بهترین شخص برای ریاست‌جمهوری است. آن موقع مرا مسخره کردند که این چه حرفی است که می‌‍‌زنی؟ اما انسان در جبین ایشان توان مدیریتی را می‌دید. عرض کردم در مشهد عالم زیاد داشتیم، اما عالمی که جوانان اعم از دانشجو و طلبه را دور خودش جمع کند نداشتیم. درس‌های تفسیر ایشان واقعا جا نبود.این درحالی بود که ایشان تحت تعقیب و گاهی زندان بودند و در تبعید نمی‌گذاشتند که ایشان آزادانه عمل کند، ولی باز هم در این شرایط از این امور غافل نبودند و بدان‌ها توجه می‌کردند.»

حضور در میان علمای متحصن

در بهمن ۵۷ هنگامی که علما در اعتراض به بسته شدن فرودگاه‌ها و ممانعت از ورد امام، در دانشگاه تهران متحصن شدند، حجت‌الاسلام رئیسی نیز در دانشگاه تهران فعالیت داشت. خودش درباره آن روز‌ها می‌گوید: آن زمان [که]امام هنوز نیامده بودند، جزء جوانانی که در دانشگاه تهران فعالیت می‌کردند بودم؛ البته نه به عنوان متحصنین، چون علما متحصن بودند.در تمام آن یک هفته تحصن آنجا حضور داشتم، البته می‌گویم در عداد همان جوانانی که آنجا بودند فعالیت می‌کردم و دوست داشتم آنجا باشم. یعنی تمام آن یک هفته‌ای که آقایان تا آمدن امام متحصن بودند، در جمع همین جوانان پرشور حضور داشتم.

در پی شهادت آیت الله رئیسی، ریاست محترم جمهوری کشورمان و هیئت همراه در حادثه سقوط بالگرد، رهبران جهان با ارسال پیام هایی به مقام معظم رهبری، دولت و ملت ایران تسلیت گفتند.

پیام تسلیت اردوغان

رییس جمهور ترکیه شهادت رئیس جمهور کشورمان و هیات همراه ایشان را تسلیت گفت.رجب طیب اردوغان در صفحه شخصی خود پیام تسلیتی به شرح ذیل منتشر کرد: متاسفانه خبردار شدیم که برادر و همتایم جناب آقای ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران در سانحۀ هوایی جان خود را از دست داده است. بدینوسیله از حضرت حق برای ایشان طلب رحمت می‌کنم.برای وزیر امور خارجه و دیگر همراهان ایشان طلب رحمت کرده و از این طریق به رهبر و مردم دوست و برادر ایران، دولت و خانوادۀ آقای رئیسی و همراهان ایشان مراتب تاسف خود را ابراز می‌دارم.بنده شخصا از نزدیک شاهد تلاش‌های جناب رئیسی برای برقراری صلح و آسایش در کشور و منطقه بوده ام و از اینجا یاد ایشان را با احترام یاد می‌کنم. ما به عنوان ترکیه به مانند همیشه در روز‌های سخت در کنار کشور همسایه مان ایران خواهیم بود.

پیام تسلیت رئیس جمهور سوریه

رئیس جمهوری سوریه در پیامی شهادت آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور و آقای حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان و جمعی از همراهانشان در سانحه سقوط بالگرد را تسلیت گفت.نهاد ریاست جمهوری سوریه در بیانیه ای اعلام کرد ، بشار اسد در این پیام مراتب تسلیت قلبی خود ، دولت و مردم سوریه را به حضرت امام خامنه ای مقام معظم رهبری ، دولت و ملت دوست ایران تسلیت گفت.در این بیانیه آمده است، رئیس جمهوری سوریه در پیام تسلیت خود ، مراتب همبستگی سوریه با جمهوری اسلامی ایران ، خانواده رئیس جمهور راحل و نیز با خانواده های همراهان ایشان که در این سانحه به شهادت رسیدند ، ابراز داشت.بشار اسد همچنین مراتب تاسف و همدردی خود و مردم سوریه را در قبال این سانحه دردناک و ضایعه بزرگ ناشی از آن ابراز داشت.در ادامه این پیام ، رئیس جمهوری سوریه همچنین اعلام کرد ، اخلاص آقای رئیسی در انجام و پیگیری مسئولیت های خود موجب شد تا ایشان برای شرکت در مراسم گشایش یک طرح حیاتی برای کشور به استان آذربایجان شرقی عازم شوند، و در مسیر خدمت به مردم به شهادت برسند.بشار اسد در ادامه یادآور شد ، به همراه رئیس جمهور راحل جمهوری اسلامی ایران برای استمرار روابط راهبردی سوریه و ایران و شکوفای آن در مسیر تامین منافع ملتهای دو کشور تلاش مجدانه داشتم و در این خصوص همچنان سفر ایشان به سوریه با دیدگاه ها و ایده هایی که به همراه داشت ، به عنوان ایستگاهی مهم در این مسیر ارتقای روابط دوجانبه به یاد می آوریم.

پیام تسلیت نخست وزیر مالزی

دریافت گزارش‌هایی مبنی بر سانحه هوایی برای رئیس‌جمهور ایران و هیئت همراه، از جمله وزیر امور خارجه، حسین امیرعبداللهیان متاثر و اندوهگین شدم.عملیات جستجو و نجات انجام شد و تیم امداد و نجات از یافتن بالگرد و پیکر‌های رئیس جمهور، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و هیئت همراه خبر داد.من سال گذشته با رئیس جمهور فقید رئیسی در نیویورک آمریکا ملاقات کردم و درباره مسائل مختلف نزدیک به هر دو کشور گفتگو کردیم.ایشان با نگرش باز و قاطع بر اعتلای کشور و مردم خود تأکید داشت و ظرفیت زیادی در حفظ ایران به عنوان یک کشور و تمدن قدرتمند داشت.من به کار کردن با آقای رئیسی افتخار می‌کنم و این فاجعه غم انگیز را تسلیت می‌گویم.حادثه‌ای که آثار عمیقی به ویژه در مبارزه برای دفاع از فلسطینی‌ها بر جای می‌گذارد.مالزی در این مصیبت غمگین است و مصیبت وارده بر کشور دوستش ایران را درک می‌کند. برای همبستگی ملت جمهوری اسلامی ایران دعا و از خداوند متعال برای آن رئیس جمهور فقید رحمت و مغفرت مسالت می‌کنیم. انشاالله جایگاه ویژه‌ای در جوار الهی نصیبشان گردد.

خدایا آنها را ببخش و بیامرز

انوار ابراهیم-نخست وزیر مالزی

پیام تسلیت پادشاه اردن

عبدالله دوم پادشاه اردن در حساب کاربری خود در ایکس نوشت: درگذشت برادر، ابراهیم رئیسی رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و همراهان ایشان را به رهبری، دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران صمیمانه تسلیت عرض می‌کنیم. خداوند همه آنها را بیامرزد. در این شرایط دشوار با برادران در ایران اعلام همبستگی می‌کنیم.

پیام تسلیت رئیس جمهور بلاروس

الکساندر لوکاشنکو رئیس جمهور بلاروس ضمن تسلیت به ملت ایران و خانواده‌های جان باختگان گفت، نام ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران به عنوان شخصیت فرزانه‌ای که تمام عمر خود را وقف خدمت به مردم ایران کرد، در تاریخ خواهد ماند.

محمد بن زاید شهادت رئیس جمهور و هیئت همراه را تسلیت گفت

محمد بن زاید رئیس امارات در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: درگذشت ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران و همراهانشان در این سانحه دردناک را به رهبری و ملت جمهوری اسلامی ایران تسلیت می‌گوییم. از خداوند متعال برای ایشان رحمت و برای خانواده محترمشان صبر و آرامش مسئلت داریم و بر همبستگی امارات با ایران در این شرایط سخت تاکید می کنیم.

پیام تسلیت حاکم دبی

محمد بن راشد، حاکم دبی در حساب خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: درگذشت ابراهیم رئیسی رئیس جمهور و وزیر خارجه ایشان را در حادثه دردناک به رهبری و ملت برادر ایران تسلیت می‌گوییم و همدردی خود را با آنها اعلام می‌کنیم. دل‌های ما در این شرایط ناگوار با شما است و دعا می‌کنیم خداوند آنها را مورد رحمت وسیع خود قرار و در بهشت جای دهد.

پیام تسلیت رئیس جمهور ونزوئلا

به گزارش کانال تلگرامی شبکه المیادین؛ نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا با انتشار پیامی شهادت سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور و هیئت همراه وی را به ملت و رهبر معظم ایران تسلیت گفت.در پیام رئیس‌جمهور ونزوئلا آمده است که از شنیدن خبر درگذشت سید ابراهیم رئیسی بسیار متاثر و شوکه شدم، ما انسانی ایده ال و یک رهبر (رئیس جمهور) فوق‌العاده در جهان را از دست دادیم.مادورو افزود: ایشان برادر ما بود ... رئیس جمهور رئیسی همواره یک انسان عالی و ممتاز، مدافع حاکمیت مردمش و دوست بی قید و شرط کشورمان خواهد ماند.رئیس‌جمهور ونزوئلا در ادامه پیام تسلیت خود، ایران را نمونه عزت و اخلاق و مقاومت خواند.

پیام تسلیت رئیس شورای اروپا به ایران

نشریه ریپورت چاپ جمهوری آذربایجان نوشت: چارز مایکل رئیس شورای اتحادیه اروپا درگذشت ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران را در سانحه هوایی تسلیت گفت.مایکل در پیامی در حساب کاربری خود در پیام رسان ایکس نوشت:» اتحادیه اروپا ، پیام تسلیت صادقانه خود را بابت مرگ رئیسی رئیس جمهور ایران، عبداللهیان وزیر امور خارجه و اعضای دیگر هیئت همراه ایشان و خدمه پروازی در سانحه سقوط بالگرد اعلام می کند و تسلیت می گوید. فکر ما با خانواده های آنهاست.»

تسلیت رئیس جمهور چین

شی جین پنگ رییس جمهور چین در یادداشتی شهادت آقای سید ابراهیم رییسی و همراهان وی را تسلیت گفت.وی گفت: از شنیدن خبر درگذشت جناب آقای سید ابراهیم رییسی در سانحه‌ی سقوط بالگرد شوکه شدم، اینجانب به نمایندگی از دولت و ملت چین ضمن تسلیت عمیق به دولت و مردم ایران مراتب همدردی خالصانه خود را به خانواده آقای رییسی، دولت و ملت ایران ابراز می کنیم.پس از انتصاب جناب آقای رییسی به عنوان رییس جمهور ایران برای تضمین امنیت، ثبات ایران و پیشبرد توسعه و رونق کشور نقش مهمی را ایفا نمودند و همچنین به تلاش‌های مثبت جهت تحکیم و تقویت مشارکت راهبردی جامعه چین و ایران پرداخت.در گذشتن ایشان یک فقدان بزرگ برای مردم ایران است و مردم چین نیز یک دوست خوب را از دست داد و برای من نیز غم انگیز است. دولت و مردم چین دوستی دیرینه‌ی چین و ایران را بسیار گرامی میدارند. باور دارم با تلاش مشترک فیمابین مشارکت راهبردی جامع چین و ایران به طور مداوم تحکیم و توسعه یابد.

پیام تسلیت رئیس جمهور فرانسه

خبرگزاری فرانسه از پاریس به نقل از وزارت امور خارجه فرانسه اعلام کرد «در پی (شهادت) جان باختن دکتر ابراهیم رئیسی، فرانسه به جمهوری اسلامی ایران تسلیت می‌گوید».وزارت امور خارجه فرانسه چند ساعت پس از تأیید خبر (شهادت) درگذشت رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه اعلام کرد «فرانسه همچنین با خانواده‌های قربانیان این حادثه ابراز همدردی می‌کند».

پیام تسلیت رئیس جمهور نیجریه

خبرگزاری شینهوا اعلام کرد بولا تینوبو رئیس جمهور نیجریه دوشنبه درگذشت ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران را به دولت و مردم جمهوری اسلامی ایران تسلیت گفت.آجوری نِگِه لاله دستیار تینوبو با صدور بیانیه‌ای گفت «رئیسی فقید، رهبری بود که به توسعه ایران متعهد بود.»در این بیانیه آمده است رئیس جمهور نیجریه، ناراحتی عمیق خود را از این فاجعه اندوهناک ابراز و با خانواده‌های داغدار و ملت ایران همدردی می‌کند.

پیام تسلیت سخنگوی ناتو

خبرگزاری فرانسه از بروکسل اعلام کرد پس از درگذشت (شهادت) دکتر ابراهیم رئیسی رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در حادثه بالگرد، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو» این ضایعه را به مردم ایران تسلیت گفت.فرح دخل الله سخنگوی ناتو در شبکه اجتماعی ایکس نوشت «جان باختن رئیس جمهور رئیسی، امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و دیگر افرادی را که در حادثه بالگرد جان خود را از دست دادند تسلیت می‌گوئیم».

پیام تسلیت حامد کرزی

رئیس جمهور اسبق افغانستان شهادت رئیس جمهور و هیأت همراه را تسلیت گفت.حامد کرزی رئیس جمهور اسبق افغانستان در پیامی اعلام کرد با تاثر و اندوه فراوان مطلع شدم جناب دکتر سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران؛ دکتر حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و همراهان بر اثر حادثهٔ سقوط بالگرد حامل آنها به شهادت رسیدند. من با ابراز همدردی و تاسف عمیق، این ضایعهٔ بزرگ را به مردم و دولت جمهوری اسلامی ایران تسلیت می‌گویم و امیدوارم کشور برادر ایران با شکیبایی از این مرحلهٔ دشوار عبور کند.کرزی افزوده است: برای شهدای این رویداد غم‌انگیز، بهشت برین؛ برای ملت و دولت ایران، سلامت و کامیابی و برای خانواده‌های داغدار، صبر و شکیبایی استدعا می‌کنم.

تسلیت دبیرکل سازمان بدر 

وبگاه خبری نینا، هادی العامری دبیرکل سازمان بدر به مناسبت شهادت دکتر ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران به رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله سید علی خامنه‌ای، مردم و دولت ایران تسلیت گفت.العامری گفت مراتب تسلیت و تعزیت عمیق خود را به خاطر حادثه دردناکی که به شهادت ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران و امام جمعه محترم تبریز، حسین امیرعبداللهیان و همراهانشان منجر شد به آیت الله سید علی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب، ملت و دولت کشور برادر ایران و خانواده‌های این عزیزان اعلام می‌کنم.وی افزود با اتکا به خداوند متعال، درایت و حسن مدیریت رهبری و صبر و ایمان مردم ایران، اطمینان کامل داریم که ایران اسلامی عزیز بر آثار این مصیبت و پیامد‌های آن فائق خواهند آمد و این امر را به فرصت‌هایی برای موفقیت، تعالی و پیروزی تبدیل خواهند کرد. از درگاه خداوند متعال می‌خواهیم این درگذشتگان عزیز را مشمول رحمت واسعه خویش قرار دهد و آنها را در بهشت‌های پهناور خود جای دهد و به ملت کشور برادر ایران و رهبری فرزانه شان برای ادامه راه سرافرازی و پیروزی، صبر و استقامت اعطا کند.