تغییرات و تحولات شهری دهه های پنجاه و شصت و در نتیجه جابجایی های جمعیت در شهرهای کشور بویژه کلان شهرها باعث بروز مسائل و مشکلات عدیده ای چون بروز پدیده اسکان غیر رسمی و بد مسکنی در نواحی فرودست شهری، تخلیه بافت های مرکزی شهرها و تنزل کیفیت زندگی در این مناطق شده است. سیاست ها و برنامه های اتخاذ شده در طرح های شهری به دلایل مختلف نه تنها روند تنزل کیفیت زندگی را مانع نشده بلکه در مواردی به تشدید مسایل این مناطق منجر شده است.

افزایش کیفیت زندگی ساکنین در محلات هدف بازآفرینی شهری به عنوان سیاست و رویکرد دولت در حوزه بازآفرینی شهری به شمار می‌آید. آسیب‏شناسی روندهای گذشته در تهیه طرح‏های مواجهه با بافت‏های فرسوده شهری، که تحت عنوان طرح‏های بهسازی و نوسازی تهیه می‏شدند، حاکی از ناکارآمدی این طرح‏ها به دلیل محتوای کالبدی و موضعی‏بودن رویکرد آن‏هاست؛ این طرح‏های موضعی به دلیل فقدان دیدگاه شهرنگر، وجود خلأهای موجود در طرح‏های بالادست توسعه شهری و عدم انطباق رویکردها و محتوای آنها، در مرحله اجرا عملا با موانع متعددی روبه‏رو شده و در بسیاری موارد متوقف می‏شد. نظام طرح‏ریزی جدید در پاسخ به رویکرد جدید بازآفرینی شهری و لزوم انطباق سطوح مختلف برنامه‏ریزی با این رویکرد، دچار تحول اساسی شده است. این تحول اساسی هم در محتوای طرح‏ها و هم در الگوها، روش‏ها و فرآیندهای تهیه طرح است. طرح‏های بالا به پایین گذشته که پروژه‏محور، عرضه‏محور، کمی، کالبد مبنا و غیر منعطف بودند، در نظام طرح‏ریزی جدید به طرح‏های پایین به بالا، فرآیند‏ محور، منعطف، شهرنگر - محله مبنا و مشارکتی تبدیل شدند.

در دهه‌های اخیر، سیاست‌های متعددی در رویارویی با مسئله  افت کیفیت محیطی، منزلت اجتماعی و سرزندگی اقتصادی شهرها (به ویژه در نواحی درونی آنها) مطرح و برنامه‌های گوناگونی در این خصوص به اجرا درآمده‌اتد. در یک نگاه تحلیلی_تاریخی مراحل متمایزی در فرآیند تکاملی این سیاست‌ها قابل تشخیص هستند.  طی سه دهه  اخیر در کشورهای توسعه یافته متأثر از دگرگونی‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین در گذار از اقتصاد صنعتی به اقتصاد خدماتی به منظور حل معضلات و تنگناها در محدوده‌های شهری رو به افول، رویکردهای مختلفی در تئوری و عمل تجربه شده‌اند. ادبیات موجود در این عرصه تا آغاز هزاره  سوم میلادی به این رویکردها و عوامل مؤثر بر آنها و همچنین تأثیرات آنها بر تحولات شهرها به شکل مشروحی پرداخته است. در سال‌های اخیر با اولویت یافتن پارادایم(الگو) پایداری، توسعه  پایدار و رویکرد بازآفرینی شهری پایدار، عرصه  موضوعی جدیدی در ادبیات جهانی مطرح شده  است.طرح بازآفرینی شهری یک سند استراتژیک است که برای توسعه و بهبود فضاهای شهری تدوین می‌شود. این طرح به‌عنوان یک راهنمای جامع برای اجرای پروژه‌های بازآفرینی شهری و توسعه‌ی شهری بهبود و بازسازی فضاها، زیرساخت‌ها، و خدمات عمومی شهری را تعیین می‌کند.