«اخبار صنعت» در مورد ظرفیت انرژی‌های نو گزارش می دهد؛
احداث۳۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر
اخبار صنعت-حسین کوثری: براساس آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری برق ایران، ظرفیت انرژی های تجدیدپذیرکشور در پایان مهرماه امسال به یک هزار و ۳۱۷.۱۲ مگاوات افزایش یافته است.
مهر ماه سال گذشته تفاهم نامه تامین مالی احداث نیروگاههای تجدیدپذیر از محل منابع صندوق توسعه ملی به امضا رسید تا این تسهیلات صرف ساخت ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر اختصاص یابد که گام نخست آن شامل ساخت چهار هزار و ۵۰۰ مگاوات است.
بر اساس مصوبه شورای عالی انرژی در سال ۱۴۰۲ می بایست در یک دوره ۵ ساله ۳۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر احداث شود.
تا به امروز سوخت‌های فسیلی منبع اصلی تامین انرژی جهان بوده‌اند. اما با توجه به رشد جمعیت کره زمین و ماشینی شدن زندگی بشر، تقاضا برای انرژی روز‌به‌روز افزایش یافته است درحالی‌که منابع انرژی فسیلی محدود هستند. از دیگر مشکلات سوخت‌های فسیلی می‌توان به آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از گرمایش زمین و افزایش گازهای گلخانه‌ای، آلودگی هوا، آلودگی آب و تهدید سلامت انسان‌ها اشاره کرد.
از این رو جهان به دنبال جایگزینی سوخت‌های فسیلی با منابع انرژی تجدیدپذیر است. در حال حاضر، کشورهای آلمان، انگلستان، فرانسه، ایالات متحده آمریکا، ایتالیا، چین، استرالیا، اروگوئه، کاستاریکا، ایسلند، پاراگوئه، پاکستان، هند و چین در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر پیشرو هستند.
مشکلات و اثرات منفی روش‌های سنتی تولید برق
امروزه با افزایش جمعیت جهان، تامین برق به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های انسان تبدیل شده است. سوخت‌های فسیلی مانند زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی منبع اصلی انرژی نیروگاههای برق هستند. به طوری‌که ۸۲ درصد از انرژی مورد نیاز نیروگاههای برق را سوخت‌های فسیلی تشکیل می‌دهند؛ اما سوخت‌های فسیلی عامل ایجاد مشکلات زیادی در زندگی انسان‌ها و دیگر جانداران شده‌اند. از جمله این مشکلات می‌توان موارد زیر را نام برد.
تجدیدپذیر نبودن. جایگزینی سوخت‌های فسیلی میلیون‌ها سال زمان نیاز دارد.
تولید گازهای گلخانه‌ای که سبب سوراخ شدن لایه اوزون، گرم شدن زمین و آب شدن یخچال‌های طبیعی شده است.
تولید گازهای مضر مانند کربن مونوکسید (CO2) و دی اکسید گوگرد (SO2) که باعث بارش باران‌های اسیدی، آلودگی آب، هوا و خاک می‌شود.
آلودگی‌های سوخت‌های فسیلی
از آنجایی که انرژی یک نیاز اساسی برای توسعه صنعت، رفاه اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و امنیت جامعه است. بنابراین، جهان به سمت جایگزینی سوخت‌های فسیلی با انرژی‌های پاک حرکت می‌کند.
انرژی تجدیدپذیر چیست؟
هر نوع منبع انرژی که به طور طبیعی در کوتاه مدت دوباره جایگزین شود را انرژی تجدیدپذیر می‌گویند. معمولا ﺍﻧﺮﮊﯼﻫﺎﯼ ﺗﺠﺪﯾﺪﭘﺬﯾﺮ مستقیم یا غیرمستقیم از انرژی خورشیدی سرچشمه می‌گیرند. انرژی‌های تجدیدپذیر شامل انرژی خورشیدی، باد، بیومس (زیست‌توده)، زمین‌گرمایی و انرژی آبی هستند.از آنجایی‌که انرژی‌های تجدیدپذیر آلودگی برای محیط‌زیست تولید نمی‌کنند، با نام «انرژی‌های پاک» نیز شناخته می‌شوند.
منابع انرژی تجدیدپذیر
در این بخش با منابع مختلف انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر آشنا می‌شویم و جایگاه آنها را در تولید برق بررسی می‌کنیم.
انرژی خورشیدی (Solar Energy)
انرژی خورشیدی بزرگ‌ترین منبع انرژی در زمین است. این انرژی پاک، ارزان، تجدیدپذیر و در هر نقطه از کره زمین در دسترس است. تولید برق از انرژی خورشیدی، در نیروگاههای خورشیدی انجام می‌شود. به طور کلی نیروگاههای خورشیدی به دو شکل اجرا می‌شوند:
نیروگاههای Photovoltaic
نیروگاههای حرارتی خورشیدی
نیروگاه Photovoltaic
نیروگاه Photovoltaic عمدتا از سلول‌های Photovoltaic ساخته می‌شوند. این نوع سلول‌ها قطعات نیمه‌رسانایی هستند که از دو لایه نیمه‌هادی نوع n و نیمه‌هادی نوع p ساخته شده‌اند. زمانی که نور به لایه نوع n برخورد می‌کند، الکترون آزاد شده و الکترون به سمت لایه p حرکت می‌کند.
این کار باعث جاری شدن جریان الکتریکی می‌شود. سلول‌های Photovoltaic از تابش مستقیم نور خورشید برای تولید برق استفاده می‌کنند. بنابراین نیروگاههای خورشیدی باید در مناطقی که تابش مستقیم نور خورشید زیاد است، ساخته شوند.
در بسیاری از مناطق جهان می‌توان با استفاده از تکنولوژی‌های نیروگاه خورشیدی در مساحت یک کیلومتر مربع ، ۱۰۰ الی ۳۰۰ گیگاوات.ساعت انرژی خورشیدی تولید کرد. این مقدار معادل تولید انرژی سالانه نیروگاههای سوخت فسیلی با ظرفیت متوسط ۵۰ مگاوات است. شکل ۲ اساس کار سلول فوتو‌ولتائیک را نشان می‌دهد.
ظرفیت نیروگاههای خورشیدی ۴ هزار مگاوات افزایش می‌یابد
وزیر نیرو از افزایش بیش از چهار هزار مگاواتی ظرفیت نیروگاههای خورشیدی تا پایان سال آینده خبر داد.
«عباس علی‌آبادی» افزود: شبکه برق کشور، بزرگ است و با ظرفیت تولید و مصرف سالانه حدود ۳۵۰ میلیارد کیلووات ساعت برق، پتانسیل جذب و نصب بیش از ۳۰ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی را به لحاظ فنی دارد.
وزیر نیرو اظهار داشت: در حال تلاش برای تحقق این پتانسیل با همکاری بخش خصوصی هستیم و محیط سرمایه‌گذاری را جذاب و بازار مناسبی برای جذب سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنیم تا همکاری کنند ضمن اینکه از ابتدای دولت نیز تاکنون قراردادهای قابل توجهی در این زمینه منعقد شده است.
علی آبادی با اشاره به اینکه نیروگاه‌هایی هم که در برنامه بوده‌اند، به مدار اضافه شده‌اند، تصریح کرد: تا پایان سال جاری ۵۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاههای کشور اضافه خواهد شد.
وی افزود: با توجه به اینکه ظرفیت فعلی نیروگاههای خورشیدی کشور یک هزار و ۲۰۰ مگاوات است با این افزایش، پیش‌بینی می‌شود که تا سال آینده این رقم به بیش از ۳ تا ۴ هزار مگاوات برسد که رقم قابل توجهی است.
ظرفیت انرژی‌های نو امسال ۱۸۰۰ مگاوات افزایش می‌یابد
رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران با بیان اینکه تا پایان امسال ۱۸۰۰ مگاوات به ظرفیت این بخش افزوده می‌شود، گفت: به زودی یک مناقصه بین المللی برای جذب سرمایه‌گذاری در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر برگزار می‌شود.
محسن طرزطلب درباره برنامه‌های عملیاتی دولت برای توسعه انرژی‌های نو با هدف کاهش ناترازی انرژی اظهار داشت: این مناقصه برای آن است که ببینیم کسانی که براز تمایل به فعالیت در توسعه تجدیدپذیرها در کشورمان دارند چقدر پای کارند و از آن استقبال می‌کنند.
وی ادامه داد: قرار بود تا پایان امسال ظرفیت انرژی های تجدیدپذیر ایران به ۱۸۰۰ مگاوات افزایش داده شود که به این عدد دست خواهیم یافت.
رئیس ساتبا با بیان اینکه از ابتدای فعالیت دولت چهاردهم تاکنون ۲۶۲ مگاوات ظرفیت جدید به بخش انرژی‌های تجدید پذیر اضافه شده است، افزود: تا پایان امسال ۳۵۰ تا ۴۰۰ مگاوات به ظرفیت این بخش اضافه خواهد شد.طرزطلب ابراز امیدواری کرد که تعهدها و قول های داده شده برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر محقق شود تا بتوان مصرف برق را در تابستان سال آینده مدیریت کرد.
رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران با تاکید بر اینکه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر راهکاری برای رفع ناترازی های انرژی است، اظهار داشت: نیروگاههای تجدیدپذیر در زمان اوج بار شبکه برق یعنی از ساعت ۵ صبح تا ۱۸ عصر در شبکه قرار می گیرند و بنابراین بسیار کمک کننده در رفع ناترازی خواهند بود.
سرمایه‌گذاران با احداث نیروگاه تجدیدپذیر امکان صادرات برق دارند
رئیس گروه سرمایه گذاری سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) درباره امکان صادرات برق تجدیدپذیر، گفت: سرمایه‌گذار با تولید بیش از ۱۰۰ مگاوات می‌تواند اقدام به احداث نیروگاه کرده و بعد از آن برق خود را طبق ضوابط صادر کند.
«حمیدرضا بهمن آبادی» با بیان اینکه کشور ما در رابطه با احداث نیروگاه های تجدیدپذیر از ظرفیت خوبی برخوردار است، افزود: ایران از لحاظ تابش آفتاب و سرعت باد در وضعیت خوبی قرار دارد؛ بنابراین باید از این نعمت با احداث نیروگاه های خورشیدی و تجدیدپذیر استفاده شود.
وی با بیان اینکه باید با کمک همدیگر مشکل صنعت را حل کنیم و استفاده از نیروگاه های تجدیدپذیر را مدنظر قرار دهیم، ادامه داد: مدل ها و پیشرانه‌های توسعه برق تجدید پذیر و پاک وجود دارد و برای احداث و همچنین خرید برق از سرمایه گذاران برنامه‌های خوبی صورت گرفته است، به طوری که در رابطه با خرید تضمینی برق قیمت خرید تا ۲۰ کیلووات و کمتر ۲۵ هزار ریال، بین ۲۰ کیلووات تا ۲۰۰ کیلووات نیز با قیمت ۲۲ هزار ریال خرید می شود، نیروگاه های برق آبی نیز روی خطوط انتقال ۱۵ هزار ریال و جریانی ۱۹ هزار ریال خریداری می شود که این نرخ ها مربوط به سال گذشته است.رئیس گروه سرمایه گذاری ساتبا در رابطه با وضعیت انرژی های تجدیدپذیر و پاک در کشور خاطرنشان کرد: در حال حاضر ۴۹ درصد از نیروگاه هاخورشیدی، ۲۷ درصد از باد، ۱۵ درصد از نیروگاه انشعابی و ۷ درصد از برق آبی استفاده می شود.بهمن آبادی گفت: طبق ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش بنیان صنایع با قدرت مصرف بیشتر از یک مگاوات موظف اند معادل یک درصد از برق مورد نیاز سالانه خود را از طریق احداث نیروگاههای تجدیدپذیر تأمین کنند و این میزان در پایان سال پنجم حداقل به پنج درصد برسد.
وی ادامه داد: در حال حاضر تعداد ۸۸ صنعت با ظرفیت سه‌هزار و ۷۵۵ مگاوات برای احداث نیروگاه های تجدیدپذیر پروانه کسب کرده اند که از این تعداد ۶ نیروگاه به بهره برداری رسیده و مقدار ۴۴ مگاوات برق را تولید می کنند.
رئیس گروه سرمایه گذاری ساتبا با تاکید بر اینکه صاحبان صنایع مقدار افزایش تولید برق از طریق نیروگاه های تجدیدپذیر را می‌توانند از طریق سازمان بورس به فروش برسانند یا در صورت افزایش مصرف بدون نیروگاه های تجدیدپذیر وزارت نیرو مکلف است که مقدار اضافه مصرف را با نرخ آزاد با صنایع محاسبه کند، گفت: شهرک‌های صنعتی موظف شدند که زمین را در اختیار صنایع قرار دهند تا صنایع نیروگاههای تجدیدپذیر احداث کنند و شرایط اخذ مجوز برای احداث نیروگاه ها نیز به سهولت در نظر گرفته شود.
بهمن آبادی با بیان اینکه احداث نیروگاه های تجدیدپذیر در شهرک های صنعتی و زمین شخصی تا سقف یک مگاوات انجام می‌شود که بعد از احداث برق تولیدی مازاد آنها نرخ پایه ۲۲ هزار ریال خریداری می‌شود، گفت: ظرفیت خوبی که انجام گرفت عرضه برق نیروگاه تجدیدپذیر در بورس سبز انرژی است که در حال حاضر ۶۰ نیروگاه تجدیدپذیر با ظرفیت ۴۶۰ مگاوات در بورس عرضه می شود که ارزش معامله آن حدود ۲۷۰۰ میلیارد تومان است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر طبق ماده ۱۲ رفع موانع تولید تعداد ۱۲۲ نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۳۹۰۰ مگاوات در حال احداث است که ۱۴ نیروگاه با ظرفیت ۶۳ مگاوات به بهره برداری رسیده است، افزود: در حال حاضر احداث سامانه های ۵ کیلوواتی خورشیدی طرح حمایتی طبق تفاهم پنج جانبه با کمیته امداد، بسیج سازندگی، بهزیستی، معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم وزارت نیرو و ساتبا منعقد شده است.رئیس گروه سرمایه گذاری ساتبا خاطرنشان کرد: فرآیند احداث نیروگاه تجدید پذیر شامل انتخاب مدل سرمایه گذاری، ارزیابی توان مالی، اخذ پروانه احداث، مجوزهای تملک زمین و محیط زیست و در نهایت احداث و بهره برداری است که این پروسه ساده و کوتاه مدت بوده و می تواند ظرف مدت کوتاهی به بهره برداری برسد.