نگاهی کوتاه به برخی اقدامات صندوق تأمین خسارت‌های بدنی؛
گزارش خسارات پرداختی صندوق از سال 1395 تا ۱۴۰۳
اخبار صنعت: صندوق تأمین خسارت‌های بدنی به موجب ماده (10) قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث مصوب 23/10/ 1347هجری شمسی تأسیس و متعاقبا آیین‌نامه آن در تاریخ 21/04/1348به تصویب هیأت وزیران رسید. در آغاز، شرکت بیمه ایران عهده‌دار اداره صندوق بود؛ لیکن به استناد بند (6) ماده (5) قانون تأسیس بیمه و بیمه‌گری مصوب 30/03/1350 اداره آن به بیمه مرکزی واگذار گردید و نهایتاً به موجب بند (94) قانون بودجه سال 1390 کل کشور، به عنوان نهاد عمومی غیردولتی و مستقل شناخته‌شده و به فهرست قانون نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی مصوب 19/04/ 1373الحاق گردید.
صندوق تأمین‌ خسارت‌های‌ بدنی‌ به‌ استناد قوانین‌ بیمه‌ شخص‌ ثالث‌، بودجه‌ کل‌ کشور، مجازات‌های‌ اسلامی‌ و... عهده‌دار طیف‌ گسترده‌ای‌ از مسئولیت‌های‌ اجتماعی‌ دولت‌ و نظام جمهوری‌ اسلامی‌ ایران از جمله‌ موارد ذیل‌ می‌باشد:
* حمایت‌ از قربانیان و زیاندیدگان حوادث رانندگی‌ و پرداخت‌ خسارت‌های‌ بدنی‌ آنان در مواردی از قبیل متواری‌شدن وسیله نقلیه، فقدان و یا عدم کفایت پوشش بیمه‌نامه، خسارت خارج از تعهد شرکت های بیمه و ...
* پرداخت خسارت بیمه‌نامه‌های‌ ثالث‌ شرکت‌های‌ بیمه‌ در زمان توقف‌ یا ورشکستگی‌،
* پرداخت‌ بلاعوض موضوع تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی‌ مصوب (مابه‌التفاوت دیه‌ زنان یا افراد خنثی‌که‌ مورد جنایت‌ قرار گرفته‌اند)،
* پرداخت ‌بلاعوض هزینه‌درمان موضوع ماده 5 قانون تشدیدمجازات اسیدپاشی‌ و حمایت‌ از بزه‌دیدگان ناشی‌ از آن،
* آزادسازی‌ زندانیان حوادث رانندگی‌ قبل‌ از تصویب‌ قانون جدید بیمه‌ شخص‌ ثالث‌ به صورت بلاعوض،
* کمک‌ به‌ آزادسازی‌ زندانیان جرائم‌ غیرعمد و کاهش‌ آسیب‌ های‌ اجتماعی‌ مترتب‌ بر خانواده های‌ آن‌ها،
* تأمین‌ کسری‌ اعتبارات دیه‌ محکومان معسر، جریمه‌ های‌ غیرعمد ناشی‌ از تصادفات با اولویت‌ زنان معسر و مواردی‌ که‌ پرداخت‌ خسارت برعهده بیت‌ المال یا دولت‌ است ‌(با اولویت‌ خسارت ناشی‌ از تصادف)
به طور کلی صندوق تأمین خسارت‌های بدنی به عنوان حلقه‌ای از صنعت بیمه، بیش از پنج دهه سابقه ارائه خدمات به زیان‌دیدگان حوادث رانندگی وسایل نقلیه را دارد. طی سنوات اخیر، این صندوق با بهره‌گیری از دانش و تجربیات نیروهای دلسوز و متخصص خود و نیز با تأمین و تجهیز سیستم‌های اطلاعات و خدمات‌رسانی خود، اهتمام ویژه‌ای در راستای تسهیل و تسریع در ارائه خدمات به زیان‌دیدگان سوانح رانندگی مشمول تعهدات خود داشته و دارد. 
صندوق تأمین خسارت‌های بدنی در جهت تأمین بستر لازم برای افزایش کنترل‌های داخلی و همچنین اصالت‌سنجی مدارک و اطلاعات واصله بابت پرونده‌های خسارتی جانی حوادث رانندگی، اقدامات قابل‌توجهی طی سالیان اخیر در جهت دسترسی و بهره‌مندی از سرویس‌های الکترونیکی دولت معمول داشته که طی این مدت با افتخار اعلام می‌گردد مبتنی بر راهبرد توسعه تعاملات بین بخشی با تمرکز بر روش‌های نوین اطلاع‌رسانی، ارزیابی و صحت سنجی بالغ بر 30 سرویس الکترونیکی در حال حاضر در فرآیندهای پرداخت خسارت، بازیافت، تحقیق و اطلاع رسانی صندوق استفاده می‌شود؛ سرویس‌هایی نظیر استعلام و تطبیق مشخصات فنی و ظرفیت وسیله نقلیه و استعلام اعتبار گواهینامه از فراجا؛ سامانه صحت سنجی اطلاعات کاربرگ مراقبت‌های اورژانس (115)؛ سرویس اصالت‌سنجی اوراق بیمارستانی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ سرویس استعلام تایید اصالت اوراق پزشکی قانونی؛ سرویس صندوق سامانه چاپار از سازمان تنظیم مقررات رادیویی؛ سرویس وسع سنجی (دهک) وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی؛ سرویس شاهکار جهت تطبیق شناسه هویتی و کدملی؛ سرویس استعلام مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره)؛ سرویس استعلام مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی؛ عضویت و تبادل اطلاعات با سامانه اعتبارسنجی و رتبه بندی بانکی ایرانیان؛ استقرار سرشماره دولت (4040) از سازمان تنظیم مقررات رادیویی؛ استقرار سرویس استعلام تخفیفات عدم خسارت بیمه‌نامه شخص ثالث از بیمه مرکزی؛ سرویس استعلام هویت از سازمان ثبت احوال؛ سرویس استعلام صحت اسناد از سازمان ثبت اسناد و املاک؛ سرویس‌های فعال‌بودن حساب.
از فواید کنترل و پیشگیری از پرداخت خسارت‌های صوری در صنعت بیمه می‌توان به تعدیل حق‌بیمه شخص ثالث اشاره نمود؛ به نحوی‌که با توجه به بند ب ماده 18 قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب سال 1395 از آن‌جایی که پرداخت خسارت توسط شرکت‌های بیمه و صندوق تأمین خسارت‌های بدنی مبنایی برای تعیین حق‌بیمه سال بعد وسایل نقلیه می‌باشد، تبیین نظام‌های کنترلی، تأثیر قابل‌توجهی در تعدیل حق‌بیمه بیمه شخص ثالث خواهدداشت. صندوق تأمین خسارت‌های بدنی با پشتوانه سامانه جامع رسیدگی به پرونده‌های حوادث رانندگی (محفا) و بانک اطلاعاتی متشکله، از سال گذشته رایزنی‌های لازم را با بیمه مرکزی به عنوان نهاد ناظر صنعت بیمه برای به اشتراک-گذاری اطلاعات خود انجام داده است که بعد از برگزاری جلسات متعدد تخصصی و کارشناسی، «سرویس استعلام پرونده‌های صندوق تأمین خسارت‌های بدنی» راه‌اندازی شد.
از آن‌جایی که در حال حاضر شرکت‌های بیمه از سیستم‌های متنوعی در حوزه فناوری اطلاعات برخوردار هستند، هماهنگی‌های لازم از طریق نهاد ناظر معمول شده است که تشکیل پرونده یا پرداخت هرگونه خسارت در حوزه بیمه شخص ثالث، با استعلام از سرویس مذکور انجام گردد تا شائبه پرداخت هرگونه خسارت مضاعف و من‌غیرحق مرتفع گردد.
 شایان ذکر است نظام کنترلی بین صنعت بیمه و صندوق تأمین خسارت‌های بدنی به واسطه سامانه سنهاب تا پیش از این برقرار بوده که از شهریورماه سالجاری، این سرویس به صورت برخط مورد بهره‌برداری قرارگرفته است.
با توجه به تکلیف موضوع بند «د» ماده 113 قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت کشور، که رسیدگی به پرونده‌های خسارات جرح و فوت سوانح رانندگی را از طریق مراجع انتظامی مقرر داشته، صندوق تأمین خسارت‌های بدنی در  همکاری متقابل با صنعت بیمه، با تکیه بر برقراری سرویس برخط مذکور و سایر سرویس‌های موجود در صنعت بیمه، به سرعت نسبت به رسیدگی به پرونده‌های خسارت جانی سوانح رانندگی اقدام و تلاش می نماید. با پشتوانه دانش و تخصص نیروی انسانی صنعت بیمه و تدوین و به کارگیری سامانه‌های کنترلی برخط، پرداخت خسارت‌های زیان‌دیدگان سوانح رانندگی، همواره با اطمینان، صحت و با سرعت و تسهیل فرآیند همراه باشد.با این وصف، صندوق تأمین خسارت‌های بدنی پیشنهادی مبنی بر طراحی و راه‌اندازی سامانه پرداخت خسارت سوانح رانندگی را که مقرر است کاری مشترک بین این صندوق و بیمه مرکزی و فراجا، با تکیه بر داده‌های کروکی‌های ارسالی فراجا باشد را ارائه نموده و پیگیر اجرایی‌شدن آن است.
با عنایت به اهمیت موضوع فعالیت و عملکرد صندوق تأمین خسارت‌های بدنی در حوزه پیشگیری از آسیب‌های تصادفات رانندگی؛ راهکارها و الگوهای متنوعی در جهت پیشگیری از حوادث؛ کاهش خسارات و نیز جبران خسارت از طریق تعمیم امر بیمه، گسترش فرهنگ بیمه و ترغیب رانندگان فاقد بیمه شخص ثالث به اخذ بیمه‌نامه در صندوق مدنظر قرار گرفته است. برخی از این اقدامات عبارتند از: 
برنامه‌ریزی و اجرای پویش‌های آموزشی فرهنگی در سطح کشور به منظور آشنایی اقشار مختلف با اهمیت رانندگی ایمن، برجسته‌سازی موضوع تهیه بیمه‌نامه شخص ثالث و رعایت قوانین و مقررات رانندگی؛ 
«اهدای کلاه ایمنی» به راکبین موتورسیکلت در سطح کشور (در مجموع توزیع 10.000 کلاه ایمنی)
* برنامه‌ریزی و اجرای زنگ بیمه و اهدای کلاه ایمنی به پدران موتورسوار دارای بیمه‌نامه شخص ثالث؛
* اهدای کلاه ایمنی به موتورسواران شاغل در سازمان‌ها، شرکت‌ها و دستگاه‌های اجرایی؛
* توزیع کلاه ایمنی موتورسیکلت در جشن‌های ملی به موتورسواران دارای بیمه‌نامه شخص ثالث؛
* اهدای کلاه ایمنی به پدران موتورسوار در شهرستان‌های استان تهران با بیشترین موتوسوار آسیب دیده 
همکاری در کنترل و نظارت بر تردد وسایل نقلیه فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث در جاده‌های کشور در راستای اجرای ماده 42 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه با مشارکت نیروی انتظامی، دادستانی کل کشور، بیمه مرکزی. 
برنامه‌ریزی و اجرای پویش‌های همگانی «بیمه شرط عقل است» در سراسر کشور توسط شعب صندوق به مناسبت روز جهانی قربانبان سوانح رانندگی به منظور افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت رانندگی ایمن؛ 
همکاری‌های مشترک از طریق انعقاد تفاهم‌نامه‌ها با نهادهای مدنی و جمعیت‌های مردمی به منظور کاهش آسیب‌های حوادث رانندگی از جمله جمعیت طرفداران ایمنی راه‌ها؛  اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران؛ سندیکای بیمه‌گران ایران و ... 
تشویق و ترغیب دارندگان وسایل فاقد بیمه‌نامه به تهیه بیمه‌نامه شخص ثالث و ترویج فرهنگ بیمه از طریق اجرای طرح‌های بخشودگی جرایم موضوع بند ب ماده 24 قانون بیمه شخص ثالث؛ برای وسایل نقلیه موتوری زمینی و ریلی به مدت 22 روز (از تاریخ 9/11/1403 لغایت 30/11/1403) و برای انواع موتورسیکلت به مدت 52 روز (از تاریخ 9/11/1403 لغایت 30/12/1403) و همکاری اطلاع‌رسانی گسترده اجرای این طرح‌ها از طریق تبلیغات در رسانه‌های عمومی، نصب بیلبوردها و اطلاع‌رسانی در میادین ورودی شهرها؛
انعقاد میثاق‌نامه دو جانبه «کلاه ایمنی- کلاه زندگی» با پلیس راهنمایی و رانندگی فراجا و اجرای برنامه‌های مشترک آموزشی ایمنی در تردد موتورسیکلت‌سواران و گسترش آگاهی‌بخشی عمومی؛
امید است با عزم جدی در سطح حاکمیت و تقسیم‌کار صورت پذیرفته، شاهد کاهش چشم‌گیر تصادفات جاده‌ای و آسیب‌های ناشی از آن در نوروز 1404 و سال آتی باشیم.