وزیر صمت:تشکل‌ها مسئولانه و با نگاه ملی وارد میدان شوند

وزیر صمت راهبردهای تحقق جهش تولید با مشارکت مردم را ایفای نقش مستمر و متعهدانه‌ی تشکل‌های بخش خصوصی دانسته و تاکید کرد که در تلاشیم تا زمینه اجرای این راهبرد را فراهم کنیم.وزیر صنعت، معدن و تجارت با اعضای هیات مدیره و هیات اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران دیدار کرد که طی این دیدار، اعضای انجمن، ضمن تبریک مسئولیت جدید ایشان، جهت ایفای نقش مشورتی به وی و معاونان و مدیران وزارت صمت، اعلام آمادگی کرده و طی این نشست، به بیان چالش‌های پیش‌روی تولیدکنندگان زنجیره فولاد و راهکارهای حل آن‌ها پرداختند.سید محمد اتابک در این جلسه، استفاده از ظرفیت تشکل‌های تخصصی با نگاه ملی را یکی از رویکردهای اصلی وزارت صنعت، معدن و تجارت در دوره جدید خود اعلام کرده و گفت: یکی از راهبردهای تحقق جهش تولید با مشارکت مردم، ایفای نقش تشکل‌های بخش خصوصی بطور موثر و مستمر و البته مسئولانه و متعهدانه است. ما نیز تلاش می‌کنیم زمینه اجرای این راهبرد، را فراهم کنیم.وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین پس از شنیدن دغدغه‌ها، چالش‌ها و راهکارهای اعضای هیئت مدیره انجمن فولاد، از برگزاری جلسات تخصصی برای هر یک از چالش‌های پیش روی زنجیره فولاد در آینده‌ای نزدیک خبر داد. 

 

جلوگیری از کسب درآمد مدارس از لباس فرم

عضو اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران با اعلام محدوده قیمت لباس مدارس، گفت که سال‌های گذشته فروش لباس فرم از سوی مدارس برای آن‌ها تبدیل به منبع درآمد شده بود و لباس را بیش از قیمت تمام شده به دانش آموزان می‌فروختند، اما با اجرای طرح نظارتی اتحادیه خیاطان در سال جاری، جلوی این رویه گرفته شده است.اکرم عیوض خانی اظهار کرد: قیمت لباس فرم مدارس دوره دبستان برای پارچه‌های ترگال پسرانه و دخترانه به ترتیب از ۷۰۰ و ۸۰۰ هزار تومان شروع می‌شود و برای کالاهای لوکس سه تکه از جنس جین و غیره برای پسران به یک میلیون ۷۰۰ و برای دختران یه یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان هم می‌رسد که معمولا در مدارس غیرانتفاعی استفاده می‌شود.همچنین به گفته وی لباس دخترانه دوره دبیرستان بین ۹۰۰ تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و لباس پسرانه در این دوره بین یک میلیون ۴۰۰ تا دو میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است.عیوض‌ خانی با بیان اینکه وضعیت تولید و فروش لباس مدارس و همچنین ورزشی که بیشتر از سوی مدارس غیردولتی سفارش داده می‌شود،  در سال جاری بهتر از سال‌های قبل بود، تصریح کرد: همچنین در سال جاری اتحادیه خیاطان تهران بر تولید و فروش لباس فرم در مدارس نظارت می‌کند. بر این اساس مقرر شده تولیدکنندگان نمونه کار خود را برای تایید قیمت به اتحادیه ببرند تا هم تولیدکنندگان لباس فرم را بالاتر از نرخ عرف عرضه نکنند و هم مدارس نتوانند مبلغ اضافی روی لباس فرم دریافت کنند.

قائم مقام مرکز تحقیقاتی کاربردی مواد معدنی شمالغرب (زیرمجموعه ایمیدرو)؛ از بومی سازی فرآیند تولید روزانه ۵۰۰ کیلوگرم کاتالیست HTS با پایه آلومینیومی خبر داد که پیش از این، به عنوان یک محصول وارداتی بود.

صادق مراحم در این باره اظهار داشت: مرکز تحقیقات کاربردی مواد معدنی آذرشهر، تنها مرکزی در ایران است که از سنگ نفلین سینیت و سنگ آهک؛ محصولی به نام هیدروکسید آلومینیوم تولید و سپس با بومی سازی، آن را به “بوهمیت” تبدیل می کند.

وی با بیان اینکه در این مرکز تحقیقاتی، بوهمیت به تولید کاتالیست های HTS می انجامد، افزود: از جمله موارد استفاده از این محصول استراتژیک می توان به سولفورزدایی نفتا، گازوییل، بنزین، مازوت و… اشاره کرد.

قائم مقام مرکز تحقیقاتی کاربردی مواد معدنی شمالغرب گفت: تاکنون شاهد واردات این کاتالیست بودیم اما تحریم ها فرصتی شد تا با استفاده از دانش فنی داخلی؛ زنجیره بومی سازی آن ایجاد شود.

مراحم با اشاره به ارزش افزوده حاصل شده از طریق بومی سازی این محصول، اظهار داشت: در فرآیند تولید؛ هرکیلو ماده اولیه آن (نفیلین سینیت و سنگ آهک) ۱۵۰۰ تومان است و سپس با دانش ایرانی محصول بوهمیت تولید می شود که نرخ آن کیلویی ۴ دلار (نزدیک به ۱۷۰ تومان به نرخ مرکز مبادلات ارزی) است اما در ادامه با استفاده از ظرفیت های مرکز و دانشگاه های این منطقه، کاتالیستی تولید می شود که اکنون قیمت جهانی آن به ۲۵ دلار ( بیش از یک میلیون تومان به نرخ مرکز مبادلات ارزی) می رسد.

وی با اشاره به این که دستاوردهای یادشده، کشورمان را از واردات کاتالیست HTSبی نیاز کرده، ادامه داد: در حال حاضر در این مرکز روزانه ۵۰۰ کیلوگرم کاتالیست تولید می شود که این میزان، پس از تامین نیاز پالایشگاه های کشور و توسعه خط تولید؛ شرایط را برای صادرات فراهم می کند.

این گزارش می افزاید؛ مرکز تحقیقاتی کاربردی مواد معدنی شمالغرب به عنوان مرکز پایلوت، مدت ها در حالت سکون و عدم فعالیت بود، اما در طی نیم دهه اخیر با توجه به استراتژی و سیاست های توسعه بخشی ایمیدرو در حوزه معدن، این مجموعه موفق به تولید موادی با ارزش افزوده بالا شد.

در حال حاضر نیز در کنار موضوع توسعه ارزش افزوده مواد معدنی، واحد گوهر شناسی و گوهرتراشی با محوریت آموزش، تحقیق و تجارت بین المللی و با استفاده از ظرفیت های کریدرو شمالغرب و راه ارتباطی کشور ترکیه به اروپا در این مرکز افتتاح شد.

این واحد با مبلغ ۲۲ میلیارد ریال احداث که ۱۵ میلیارد ریال آن مربوط به تجهیزات و ۷ میلیارد ریال آن جهت ایجاد زیرساخت های تاسیساتی و ساختاری آن هزینه شده است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه بانک مرکزی مسئول کنترل تورم است، اما ما نیز کمک می کنیم که بانک مرکزی در کنترل تورم موفق باشند، گفت: اکنون هماهنگی خوبی در ستاد اقتصادی دولت وجود دارد و دکتر پزشکیان رییس جمهور نیز به شدت دنبال این است که مشکلات مردم پیگیری شده و رفاه و معیشت آنها در اولویت قرار گیرد.

دکتر عبدالناصر همتی روز سه شنبه در سی و چهارمین همایش بانکداری اسلامی، اظهار داشت: امروز حدود چهار دهه از بانکداری اسلامی گذشته است و من خوشحال نیستم که بگویم ما نه تنها به بانکداری اسلامی نزدیک نشده ایم بلکه از آن دور شده ایم و حتی از بانکداری متعارف نیز فاصله گرفته ایم.

وزیر اقتصاد افزود: حتی اگر  همه تحریم ها برداشته شده و به عضویت FATF هم در آییم، مشکلات سیستم بانکی ما در عرصه رقابت بین المللی تازه، شروع می شود.

همتی خاطر نشان کرد: سیستم بانکی از نظر کفایت سرمایه، حسابرسی دارایی ها، ترازنامه و ... مشکلات جدید خواهد داشت که امیدوارم در دولت چهاردهم اقدامات خوبی برای رفع این مشکل، انجام شود.

وزیر اقتصاد با بیان اینکه من به استقلال بانک مرکزی اعتقاد دارم و از استقلال کارشناسی بانک مرکزی حمایت خواهم کرد، گفت: اما تاکید دارم که استقلال کارشناسی بانک مرکزی به معنای این است که بانک مرکزی کار خود را به درستی انجام دهد.

وی اظهار داشت: باید بپذیریم که وزیر اقتصاد به عنوان تنها عضو ستاد اقتصادی دولت به مجلس پاسخگوست و بنابراین سیاست های اقتصادی، پولی، ارزی و مالی باید در هماهنگی با یکدیگر انجام شود.

همتی خاطر نشان کرد: باید بپذیریم که بانک مرکزی مسوول کنترل تورم است و در قانون جدید نیز با قاطعیت اعلام شده که وظیفه بانک مرکزی کنترل تورم است.

وزیر اقتصاد یادآور شد: چند روز قبل یک فردی گفت « ببینیم که همتی برای کنترل تورم چه می کند؟» که در پاسخ به وی می گوییم وظیفه کنترل تورم بر عهده بانک مرکزی است

وی تصریح کرد: اما ما کمک می کنیم که همکاران ما در بانک مرکزی در کنترل تورم موفق باشند.

وی ادامه داد: معتقد هستم که مشکل اصلی کنترل تورم به ناترازی بانک ها بازمی گردد و تا این مساله، حل نشود، کنترل تورم، سخت و دشوار خواهد بود.

وزیر اقتصاد گفت:  استقلال بانک مرکزی یعنی اینکه دولت چک بی محل نکشد تا بانک مرکزی ناچار به پاس کردن آن شود.

همتی ادامه داد: مساله دیگر اینکه بانک مرکزی باید کار کارشناسی کرده و نباید تحت تاثیر قرار بگیرد، وقتی از استقلال بانک مرکزی صحبت می کنیم منظور استقلال در سیاستگذاری و کار کارشناسی است.

وی در ادامه با اشاره به انتشار آمار توسط بانک مرکزی، گفت: بانک مرکزی مسوولیت اعلام آمارهای اقتصادی را دارد، اگرچه مرکز آمار متولی قانونی اعلام آمار رسمی است، اما کشور نیاز دارد که به طور مداوم از اطلاعات و آمار مربوط به شاخص های اقتصادی کشور مطلع باشد؛ شفافیت برای اقتصاد، بسیار مهم است و ما باید اقتصاد را پیش بینی پذیر کنیم.

وزیر اقتصاد اظهار داشت: در دوره ای که در بانک مرکزی بودم فشار زیادی وجود داشت تا در اعلام آمار، محدودیت ایجاد کنند که به نظر من، بانک مرکزی باید در مقابل این فشارها بایستد.

همتی اضافه کرد: به تازگی از من گلایه کردند که شما میزان تورم را 35 درصد و 40 درصد اعلام کرده اید که بایکدیگر تناقض دارد، که در پاسخ به آنها باید گفت که مرکز آمار نرخ تورم را 35 و بانک مرکزی 40 درصد اعلام کرده است.

وی با بیان اینکه این تناقض، درست نیست، اظهار داشت: بانک مرکزی باید پیشگام شده و آمار را ماهانه به طور شفاف اعلام کند و قطعا فعالان اقتصادی از این موضوع، استقبال خواهند کرد.

وزیر اقتصاد با اشاره به اعلام نرخ بهره در آمریکا، ادامه داد: به عنوان مثال زمانی که می خواهند در آمریکا نرخ بهره را 25 صدم درصد جابجا کنند از یک ماه قبل همه پیش بینی ها مطرح می شود که معمولا 80 تا 90 درصد آنها درست است.

همتی تصریح کرد: برای پیش بینی پذیر کردن اقتصاد، نقش سیستم بانکی و بانک مرکزی بسیار مهم است.

وی با اشاره به پرداخت تسهیلات توسط شبکه بانکی، گفت: ما همان طور که با توجه به محدودیت بودجه از پرداخت معوقات پرستاران و بازنشستگان دفاع می کنیم از حقوق سایرین و از جمله سیستم بانکی نیز دفاع خواهیم کرد؛ من از زحمات کارکنان بانک ها اطلاع دارم.

وزیر اقتصاد خاطر نشان کرد: امروز در این نشست اعلام شد که 75 همت وام جوانان داده شده است که به نظر من بیشتر از این نیز باید داده شود.

همتی با اشاره به تحریف سخنان چندی پیش خود درباره وام ازدواج گفت: «آمدند سخن من را تحریف کرده و اعلام کردند که همتی گفته به جای وام، کالا بدهید.»

وی تصریح کرد: من این حرف را نزدم، بلکه گفتم افرادی که عجله دارن چند ماه منتظرند و پول وام را برای خرید کالاهای اساسی لازم دارند، بیایند استفاده کنند.

وزیر اقتصاد ادامه داد: بانک مرکزی اعلام کرده است که برآورد می شود برای پرداخت وام ازدواج به حدود 800 همت منابع نیاز است که معادل 10 درصد نقدینگی کشور می شود که اجرای آن، بسیار سخت است.

وی با خاطر نشان کردن اینکه با ارایه اطلاعات نادرست و متهم کردن دیگران، مشکلی حل نمی شود، گفت: البته من از وام های میلیاردی هیات مدیره ها دفاع نمی کنم.

همتی افزود: برخی می گویند که هیات مدیره ها باید انگیزه داشته باشند تا کار کنند و اگر وام میلیاردی ندهید انگیزه نخواهند داشت.

وی خاطر نشان کرد: «یه سوال دارم، اگر آنها انگیزه ندارند پس چرا در اتاق من را در دو هفته اخیر شکسته اند تا هیات مدیره بانک ها شوند.»

وزیر اقتصاد تاکید کرد: اگر وام کارمندی می خواهند ایرادی ندارد اما نباید فراتر از آن باشند.

همتی ادامه داد: همان طور که به زوج ها در مجموع 600 میلیون تومان وام ازدواج می دهند که طبق قانون باید پرداخت شود، باید به کارمندان نیز وام بدهند.

وی یادآور شد: وام کارکنان بانک ها در حدود سه تا چهار دهه گذشته پرداخت می شده که طبق تورم رقم آن نیز افزایش یافته و قانون جدیدی نیست.

وزیر اقتصاد گفت: خواهش من این است که رسانه ها کمک کنند تا ثبات را در اقتصاد کلان برقرار کنیم.

وی خاطر نشان کرد: اکنون هماهنگی خوبی در ستاد اقتصادی دولت وجود دارد و دکتر پزشکیان رییس جمهور نیز به شدت دنبال این است که مشکلات مردم پیگیری شده و رفاه و معیشت آنها در اولویت قرار گیرد.

همتی گفت: خواهش من این است که سیستم بانکی با مردم مهربان باشد، مردم نباید اینگونه احساس کنند که نمی توانند از خدمات بانکی استفاده کنند.

وزیر اقتصاد افزود: اخذ تضامین بزرگ از تسهیلات خرد، به نوعی اذیت کردن مردم محسوب می شود، با مردم مدارا کنید و فشار نیاورید.

وی با تاکید بر جلوگیری از مداخله دولت در اقتصاد، گفت: نباید ارز چند نرخی داشته باشیم، ما می دانیم از بیرون فشار می آوردند، اما بانک مرکزی نباید اجازه وقوع چنین مساله ای را بدهد.

همتی تاکید کرد: باید جلوی رانت و ضربه خوردن به صادرات را بگیریم، باید کاری کنیم که تراز تجاری ما مثبت شده و تورم کنترل شود.

وزیر اقتصاد خاطر نشان کرد: نتیجه کار بانک مرکزی در تثبیت نرخ اسمی ارز با تورم 40 درصدی باعث کاهش شدید نرخ حقیقی ارز، لطمه خوردن صادرات، ضربه خوردن تراز تجاری، لطمه خوردن بودجه دولت، قشار به بانک مرکزی برای اضافه برداشت پول و در نهایت چاپ پول و افزایش تورم می شود.

وی تاکید کرد: این دور باطل باید توسط بانک مرکزی شکسته شود که ما از این اقدام حمایت خوهیم کرد.

وزیر اقتصاد گفت: امیدواریم که دوستانی که برای بانکداری بدون ربا کار می کنند کار را درست انجام دهند.

همتی اظهار داشت: اگر بانک را خوب اداره کنیم هم  پاسخگوی سهام دار و هم پاسخگوی مردم خواهیم بود.

وی ادامه داد: من مطمئن هستم که با همت شما در آینده رشد اقتصادی خوبی خواهیم داشت.

وزیر اقتصاد با بیان اینکه رشد اقتصادی ما منابع محور است، اضافه کرد: زمانی که صادرات نفتی بالا باشد، رشد اقتصادی افزایش خواهد یافت.

وی یادآور شد: آنها که می گفتند رشد اقتصادی در دهه 90 پایین بود، خودشان هم می دانند که به خاطر کاهش درآمدهای نفتی بود؛ همان طور که در سه و چهار سال گذشته به دلیل افزایش درآمدهای نفتی، رشد اقتصادی بالا رفت که این موضوع را هر فردی که ترم اول رشته اقتصاد خوانده، می داند.

همتی تصریح کرد: ما به جای متهم کردن یکدیگر بهتر است که کمک کنیم تا رشد اقتصادی از رشد منابع محوری خارج کنیم و به جای آن، بهره وری را افزایش داده  و سرمایه گذاری را رشد دهیم.

وزیر اقتصاد خاطر نشان کرد: قانون جدید تامین مالی تولید و زیرساخت، اختیارات خوبی را به وزارت اقتصاد داده که با همکاری سایر نهادها تامین مالی غیر تورمی را از طریق بازار سرمایه  انجام دهیم.

وی دامه داد: امیدواریم که بازار سرمایه با تغییراتی که امروز انجام می شود، شاهد ثبات و اعتماد بیشتر باشد.

همتی گفت: امیدواریم که بازار سرمایه بتواند بخشی از بار سیستم مالی در تامین مالی را بر دوش بکشد. 

رئیس سازمان شیلات ایران از اجرای برنامه توسعه دریامحور و سایر فعالیت‌های شیلاتی، با استفاده از ظرفیت جهادی در دولت چهاردهم خبر داد و گفت: پرورش ماهی در قفس گسترش می‌یابد.

سیدحسین حسینی، رئیس سازمان شیلات در جلسه بررسی اقدامات انجام شده سازمان در راستای تحقق شعار سال که با حضور معاونان و مدیران شیلاتی برگزار شد، گفت: برنامه‌های مربوط به توسعه دریامحور و سایر برنامه‌های شیلاتی در دولت چهاردهم، همچون دولت‌های قبل، با قدرت پیش خواهد رفت.

وی با بیان این که تاکنون ۱۶۷ هزار هکتار از اراضی سواحل مکران، برای انجام فعالیت‌های شیلاتی تثبیت شده است، ادامه داد: تاکنون بیش از ۳۲ هزار میلیارد تومان (همت) سرمایه‌گذاری در حوزه شیلات انجام شده و ضرورت دارد با نگاهی ویژه برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، اقدامات عملیاتی انجام شود.

حسینی افزود: با توجه به ضرورت افزایش سهم پروتئین آبزیان در سفره، شیلات باید به یک صنعت ضروری تبدیل شود.وی خاطرنشان کرد: در حوزه شیلات، با خروج از نگاه صید و صیادی، تمامی فعالیت‌های وزارت جهاد کشاورزی در آب، به صنعت پر پتانسیل شیلات تعلق دارد.

رئیس سازمان شیلات ایران با اعلام این که مأموریت حوزه شیلات، تکلیف‌محور بوده و برای انجام آن با قدرت پیش خواهیم رفت، تصریح کرد: بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی برای تحقق شعار سال، ضروری است و باید موانع و مشکلات توسعه پرورش ماهی در دریا (قفس)، میگو، آبزی‌پروری، پرورش تلفیقی آبزیان و صید و صیادی به سرعت مرتفع شود.

معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت: با توجه به جوان و نو بودن فعالیت پرورش ماهی در دریا (قفس)، ضرورت دارد به سرعت و با همت، برای توسعه و گسترش آن قدم برداریم.وی ادامه داد: تأمین بچه‌ماهی و خوراک برای ۳۹۵ حلقه قفس دریایی موجود، جذب سرمایه‌گذار و سرمایه در گردش و تولید قراردادی مورد تاکید است.حسینی افزود: صنعت تولید و پرورش میگو با روش متراکم و استفاده از دانش روز، با توجه به بازارپسندی این محصول، ضرورت تحول در این بخش را بیش از پیش نشان می‌دهد.

وی تاکید کرد: بکارگیری شناورهای مجهز به تکنولوژی لانگ‌لاین ضروری است و برای تحقق شعار سال، با ظرفیت‌های جهادی پیش خواهیم رفت.

اخبار صنعت-منصوره عبدی: روابط اقتصادی ایران و عراق به دلایل گوناگون واجد پیچیدگی های بسیاری است که ریشه و خاستگاه هم غیر اقتصادی و هم اقتصادی دارد به عبارت دیگر ظرافت ها و پیچیدگی های روابط اقتصادی دو جانبه میان تهران و بغداد هم متاثر از مولفه های غیر اقتصادی و هم متاثر از عوامل اقتصادی است مولفه های غیر اقتصادی این اثر گذاری در حوزه های فرهنگی مذهبی و سیاسی است عراق طی سه سال اخیر بیش از یک پنجم صادرات ایران را به خود اختصاص داده است

سیاست های اقتصادی ایران در قبال عراق

ایران در سالهای اخیر تا حدودی در توانسته است از فرصت یک بازار مصرفی با جمعیت قابل توجه در همسایگی خود استفاده کنند اما به نظر می‌رسد سیاستهای اقتصادی ایران در قبال عراق نیازمند به روزرسانی و حتی بازنگری است به روزرسانی راهبرد های صادرات به پیش زمینه اساسی نیاز دارد حفظ بازارهای صادراتی برای دوره طولانی مدت و داشتن روابط پایدار با ثبات به تحقیقات مستمر و جمعی در حوزه مخاطب شناسی و ذائقه سنجی وابسته است بخش هایی مانند نوع کالا،کیفیت و زمان تولید،نامگذاری و برندینگ،تبلیغات،وضعیت رقبا،توزیع و خدمات پس از فروش باید در این بازار مد نظر باشد.

وضعیت روابط تجاری ایران و عراق

روابط اقتصادی ایران و عراق در سال های اخیر تابع مولفه های متعددی بوده است که مهم ترین آن ها نحوه تعامل بانک های مرکزی دو کشور، ممنوعیت های صادراتی از طرف ایران، کیفیت کالاهای صادراتی و ساختار رایزنی بازرگانی در عراق هستند. با این حال همانطور که بانک جهانی در گزارش سال ۲۰۲۰ خود در مورد وضعیت بازسازی عراق اعلام کرده است، بازسازی ویرانی های ناشی از حضور تروریسم در عراق بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار فرصت اجرای پروژه در عراق در بخش های راه، مسکن، ادارات، زیرساخت بهداشتی، آب و فاضلاب و زیرساخت های انتقال انرژی برق و گاز ایجاد کرده که ظرفیت مناسبی برای حضور شرکت های فنی و مهندسی ایران فراهم کرده است. بر اساس آمارهای موجود، عمده صادرات ایران به عراق را محصولات کشاورزی خام، مصالح ساختمانی، انواع روغن ها و انواع هیدروکربورها و برخی محصولات پلیمری تشکیل می دهند. این مسئله نشان از سطح پایین فراوری محصولات و صادرات کالاهای با ارزش افزوده پایین به این کشور دارد. ایراد بزرگ این روند، صرفه پایین صادرات و امکان وضع ممنوعیت صادراتی از طرف عراق به دلیل حمایت از تولید داخلی است. به طور خاص باید گفت که عراق مهم ترین واردکننده محصولات کشاورزی از ایران همچون گوجه فرنگی، خیار، هندوانه و برخی دیگر محصولات کشاورزی است. در مورد مصالح ساختمانی نیز باید اشاره کرد که بر اساس آمار اتحادیه صادرکنندگان کاشی و سرامیک، این کشور، مقصد بیش از ۶۰ درصد صادرات کاشی و سرامیک و سنگ های ساختمانی ایران به شمار می آید. از سوی دیگر، روزانه بیش از ۹ میلیون لیتر بنزین و گازوئیل به عراق به ویژه منطقه کردنشین صادر می شود که عراق را به یکی از بزرگ ‌ترین واردکنندگان سوخت های فسیلی از ایران تبدیل کرده است.

چالش های توسعه روابط اقتصادی ایران و عراق

در باب توسعه همکاری اقتصادی با کشور عراق در شرایط فعلی، می توان به نکاتی اشاره کرد که منشا ایجاد چالش های گوناگون هستند. مواردی مانند تحریم های ایالات متحده و فشار فزاینده آن بر دولت فعلی عراق و فقدان وجود استراتژی جامع تجاری در همکاری بلندمدت با کشور عراق از جمله مواردی هستند که موجب ایجاد چالش های متعدد در مسیر همکاری اقتصادی دو کشور ایران و عراق شده است.

حضور پزشکیان در پایتخت اقتصادی عراق

سفیر ایران در عراق خبر داد رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در جریان سفر ۲ روزه خود به عراق به شهرهای بغداد، بصره و همچنین منطقه کردستان عراق سفر می‌کند.

«محمدکاظم آل‌صادق» در ارتباط با سفر امروز «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به عراق گفت: «این سفر به دعوت «محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر عراق در راستای گسترش و تقویت روابط سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی انجام می‌شود». 

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران با بیان این‌که در جریان این سفر علاوه بر مسائل دوجانبه، در مورد همکاری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و همچنین آخرین تحولات غرب آسیا رایزنی و گفت‌وگو می‌شود، ادامه داد: «رئیس‌جمهور در این سفر مورد استقبال آقای السودانی قرار می‌گیرد و سپس با «عبداللطیف رشید» رئیس‌جمهور این کشور دیدار و رایزنی می‌کند». 

آل‌صادق همچنین با بیان این‌که در ادامه جلسه‌ کاری ۲ هیات ایرانی و عراقی به ریاست پزشکیان و السودانی برگزار خواهد شد، اظهار کرد: «رئیس‌جمهور در این سفر همچنین با «فائق زیدان» رئیس شورای عالی قضایی عراق نیز دیدار خواهد کرد و در ادامه در ضیافت شامی که به دعوت سرپرست پارلمان عراق برگزار می‌شود شرکت خواهد کرد. در این ضیافت تعدادی از مقامات عراق و همچنین افرادی از طیف‌های مختلف مذهبی، سیاسی، قومیتی عراق نیز مشارکت خواهند کرد».

پزشکیان پیش از این و در دیدار السودانی که برای شرکت در مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری به تهران سفر کرده بود، تعمیق و گسترش روابط همسایگان و کشورهای منطقه با یکدیگر را برای مقابله با دخالت بیگانگان در مسائل منطقه ضروری دانست و گفت: «ایران و عراق در سختی‌ها یار و حامی یکدیگر بوده و برای تامین منافع متقابل تلاش می‌کنند».

السودانی نیز گفت: «روابط ۲ ملت ایران و عراق همواره گرم و صمیمی بوده و امیدوارم مسیر رو به رشد روابط در دوران شهید رئیسی در دولت جنابعالی نیز ادامه یابد».

اهمیت مناسبات تهران-بغداد

«ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران هم روز دوشنبه و درباره سفر پزشکیان به عراق گفت: «در طول سالیان گذشته شاهد توسعه بیش از پیش همکاری‌های سازنده و برادرانه ۲ کشور ایران و عراق در زمینه‌های مختلف بوده‌ایم».

او با بیان اینکه اولین سفر خارجی رئیس‌جمهور به عراق، نشانگر اهمیت مناسبات دوجانبه تهران و بغداد است و این سفر فرصتی خواهد بود که زمینه‌های ارتقا و تعمیق مناسبات دوستانه و برادرانه ۲ کشور در زمینه‌های مختلف بیش از پیش فراهم شود، گفت: «در حوزه امنیتی ۲ کشور معتقد به تعمیق ثبات و امنیت در طول مرزهای مشترک و تبدیل مرزها به ثبات و دوستی و دروازه‌های گسترش و رونق همکاری‌های اقتصادی و تجاری هستند و این به عنوان اولویت مورد توجه دو دولت ایران و عراق است».

سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران با بیان اینکه در موضوع امنیتی پیش از این توافقنامه همکاری‌های امنیتی بین ۲ کشور را با تمرکز بر خلع سلاح گروه‌های ترویستی و تجزیه‌طلب داشته ایم، گفت: «در این سفر موضوع امنیت و امنیت پایدار در منطقه و تعمیق امنیت مرزهای مشترک مورد اهتمام مقامات ۲ کشور خواهد بود».

احتمال شروع پروژه‌های اقتصادی

سفیر ایران در عراق در ادامه گفت‌وگوی خود با ایسنا، با بیان این‌که در جریان این سفر بین مقامات ۲ کشور یادداشت تفاهم‌نامه‌ای در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، بازرگانی، امنیتی، پست، ارتباطات، کشاورزی، هنری و ورزشی امضا می‌شود، تصریح کرد: «رئیس‌جمهور همچنین به استان بصره که در حقیقت به نوعی پایتخت اقتصادی عراق نیز است، سفر می‌کند». 

آل‌صادق گفت: این احتمال وجود دارد که در جریان سفر به بصره چندین پروژه اقتصادی نیز آغاز شود. 

او همچنین در پاسخ به این سوال که رئیس‌جمهور در جریان سفر به اقلیم کردستان عراق آیا فقط به اربیل خواهد رفت، گفت: «برنامه‌ریزی در مورد سفر رئیس‌جمهور به این منطقه در حال انجام است». 

پزشکیان همچنین در دیدار «نیچروان بارزانی» رئیس منطقه کردستان عراق پس از مراسم تحلیف، با تاکید بر ضرورت تحکیم تعاملات میان ایران و عراق و نیز اقلیم منطقه عراق و همچنین ارتقای سطح روابط همه کشورهای منطقه با یکدیگر اظهار داشت: «کشورهای اروپایی که سابقه صدها سال جنگ با یکدیگر را دارند، امروز قدم‌های موثری در زمینه ایجاد اتحاد با هم برداشته‌اند و یقینا مردم کشورهای منطقه که اشتراکات بسیار عمیق‌تر و گسترده‌تری با یکدیگر دارند، بیشتر و بهتر می‌توانند چنین اتحاد و انسجامی را ایجاد و با غلبه بر برخی اختلافات در کنار یکدیگر با صلح و ارامش زندگی کنند».

رئیس‌جمهور همچنین با قدرانی از مهمان نوازی و محبت اهالی منطقه اقلیم کردستان عراق نسبت به زائران اربعین، تلاش‌های مسئولان اقلیم کردستان عراق برای بهبود تعاملات و روابط با ایران را نیز قابل تقدیر دانست.

بارزانی نیز گفت: «اگر چه فراز و نشیب‌هایی در روابط میان ما و ایران بوده، اما اینکه ایران را همواره در روزهای سخت پشت خودمان دیده‌ایم، قابل انکار نیست. ۲ طرف ظرفیت‌های زیادی برای گسترش تعاملات و تبادلات با یکدیگر دارند و ما در اقلیم کردستان به طور هم‌زمان با حکومت مرکزی عراق و جمهوری اسلامی ایران برای ارتقای سطح روابط همکاری می‌کنیم». 

سفر «پزشکیان» به عراق فرصت خوبی برای اجرایی شدن توافقنامه‌ها است

کارشناس مسائل غرب آسیا گفت: نمی‌توانیم از مجموعه کشورهایی که همجوار ما هستند، کشوری را جایگزین عراق کنیم که نقش و اهمیت عراق را برای ما داشته باشد.

سید هادی سید افقهی ، با اشاره به سفر رئیس جمهور کشورمان به عراق، اظهار داشت: جمهوری عراق به لحاظ ژئوپلیتیکی، فرهنگی، اجتماعی، آئینی، سیاسی و اقتصادی جایگاه ویژه‌ای در روابط ما با این کشور دارد.

وی ادامه داد: نمی‌توانیم از مجموعه کشورهایی که همجوار ما هستند، کشوری را جایگزین عراق کنیم که نقش و اهمیت عراق را برای ما داشته باشد.

کارشناس مسائل غرب آسیا تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق در بُعد حاکمیتی و مردمی عمق راهبردی برای یکدیگر هستند.

سید افقهی عنوان کرد: روابط فی‌مابین دو کشور شاهد فراز و فرودهای زیادی بوده و در زمان جنگ تحمیلی روابط کاملاً قطع بود چرا که موضع آنها جنگ طلبانه بود اما پس از فروپاشی حزب بعث دیوارهای مانع بر سر راه ارتباط میان دو کشور فروریخت و به مرور زمان علیرغم کارشکنی‌های آمریکا، اراده مردم و بسیاری از گروه‌های سیاسی، شیعی، سنی و حتی کُردها مایل به ادامه روابط هستند.

وی با بیان اینکه پس از سقوط صدام، کشورهای عربی حتی مایل به گشایش سفارت‌های خود در عراق نبودند، اظهار کرد: برای برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس توسعه روابط ایران و عراق خوشایند نیست.

کارشناس مسائل غرب آسیا بیان کرد: در آستانه سفر رئیس جمهور به عراق چند نکته قابل ذکر است، یکی اینکه پیشران سفر اخیر شهید رئیسی به عراق بود که در آن سفر توافقنامه‌های امنیتی، اقتصادی، گاز، برق، ترانزیت کالا، تسهیل آمد و شد زائران و حتی توریسم پزشکی و بهداشتی صحبت شد. بنابراین این سفر بسیار مهم است تا این توافقنامه‌ها نهایی شود و راهکارهایی برای تحکیم و توسعه روابط ایجاد شود و به اجرا درآوردن این توافقنامه‌ها به تأخیر نیفتد تا فرصت و فضا برای شیطنت‌های آمریکا محدود شود؛ لذا این سفر اهمیت قابل توجهی دارد.

سید افقهی خاطرنشان کرد: در عرف دیپلماتیک، وقتی رئیس جمهور جدید کشوری تصمیم به انجام سفر می‌گیرد، اولین کشور انتخابی نشان‌دهنده اهمیت آن است؛ لذا این سفر نشان می‌دهد عراق برای ما مهم است و امیدواریم نتایج خوبی در این سفر رقم بخورد.